Leczenie zębów u kobiet w ciąży

Z wizytami w gabinecie stomatologicznym  podczas ciąży wiąże się bardzo wiele sprzecznych informacji.  Postaramy się rozwiać wątpliwości dotyczące najczęściej zadawanych pytań. Czy leczenie stomatologiczne w ciąży jest możliwe?

Kompleksowe leczenie zębów w ciąży

Drugi trymestr ciąży jest traktowany przez wielu lekarzy jako najbezpieczniejszy do przeprowadzania wszelkiego typu zabiegów. Ale to wcale nie znaczy, że w pozostałych okresach ciąży nie wykonuje się leczenia stomatologicznego! Leczenie zębów w ciąży jest możliwe w każdym trymestrze ciąży: w pierwszym, drugim i trzecim też!

Leczenie stomatologiczne jest niezwykle ważne w utrzymaniu zdrowia całego organizmu. Dlatego warto korzystać z wizyt kontrolnych, podczas których lekarz dentysta wykonuje przegląd jamy ustnej, a także może udzielić pomocnych informacji.

Czy Pacjentce w ciąży można wykonywać zdjęcia rentgenowskie zębów?

Jak już przed laty mawiał prof. Krzysztof Mlosek (autor programu nauczania radiologii na wszystkich uczelniach medycznych w kraju),

„Jedynym przeciwwskazaniem do zrobienia zdjęcia RTG zębowego jest brak wskazań do jego zrobienia”

Zdjęcie rentgenowskie wykonujemy tylko wtedy, gdy lekarzowi jest ono rzeczywiście niezbędne – dotyczy to nie tylko  kobiet w ciąży. Promieniowanie RTG mogłoby zaszkodzić płodowi, gdyby wiązka promieni była duża i skierowana bezpośrednio na dolne partie ciała ciężarnej. Jednak w przypadku RTG stomatologicznego wiązkę promieni kierujemy na okolice badanego zęba w jamie ustnej. Poza tym podczas badania, któremu poddawana jest przyszła mama, zawsze jej zakładamy specjalny, bardzo obszerny fartuch osłonowy. Chroni on dziecko przed ewentualnym wpływem promieniowania.

Czy u pacjentki w ciąży można zastosować znieczulenie stomatologiczne?

Przez cały okres ciąży – nawet w I trymetrze – można zastosować znieczulenie, jeśli jest ono konieczne do przeprowadzenia określonego zabiegu. Jeśli kobieta zawsze korzystała u dentysty ze znieczulenia, bo ma niski próg bólu albo wizyta taka mocno ja stresuje, to w ciąży jest tak samo – i trzeba ją znieczulić. Stres i ból są w ciąży bardzo niekorzystne. Mogą być przyczyną problemów zdrowotnych, których lepiej uniknąć, podając przyszłej mamie znieczulenie.

Ważne jest, tylko aby preparat znieczulający nie zawierał środków zwężających naczynia krwionośne. Dlatego kobieta w ciąży musi powiedzieć lekarzowi o swoim stanie, aby zastosował on odpowiedni preparat. Standardowe środki znieczulające zawierają bowiem adrenalinę lub noradrenalinę. Są to substancje, które powodują obkurczanie się naczyń krwionośnych, co nie jest dobre u kobiet w ciąży. Jednak istnieją preparaty, które tych składników nie zawierają i właśnie takie podaje się ciężarnym. Przyszłe mamy można także znieczulać metodą wziewną, czyli przez podanie podtlenku azotu. W uzasadnionych przypadkach stosuje się również znieczulenie ogólne.

Usuwanie zębów w ciąży

Ekstrakcja zęba to zawsze ostateczność i należy oczywiście zrobić wszystko, aby do tego nie dopuścić. Jeśli jednak ząb nie nadaje się już do leczenia i lekarz dentysta zakwalifikuje go do ekstrakcji, to nie ma na co czekać – trzeba usunąć. Gdy ciąża przebiega normalnie, w drugim trymestrze można spokojnie zęby usuwać. W pierwszym i trzecim – lepiej skonsultować tę decyzję z lekarzem ginekologiem, który oceni, czy nie ma przeciwwskazań do ekstrakcji. Gdy ciąża jest zagrożona, ekstrakcję należy zawsze skonsultować z ginekologiem prowadzącym ciążę. Gdyby po usunięciu zęba konieczne było podanie antybiotyku, stomatolog zastosuje lek z grupy penicylin lub ich pochodnych. Są one dozwolone w ciąży. Czasami, gdy jest ciąża wysokiego ryzyka, a ząb przeznaczony do usunięcia nie jest przyczyną stanu zapalnego, ekstrakcję odkładamy na okres po urodzeniu dziecka.

Czy usuwanie kamienia nazębnego jest bezpieczne dla kobiety w ciąży?

Na stronach internetowych niektórych gabinetów stomatologicznych możemy przeczytać, że u kobiet w ciąży nie jest wskazany skaling ultradźwiękowy. Jest to zabieg usuwania kamienia nazębnego metodą ultradźwiękową. Tymczasem takie opinie nie mają wiele wspólnego z prawdą. Po pierwsze, kamień nazębny koniecznie trzeba w ciąży usuwać, bo podrażnia dziąsła (które są w ciąży szczególnie wrażliwe), zwiększając ryzyko zapalenia dziąseł. Po drugie, usuwanie kamienia narzędziami ręcznymi to procedura uciążliwa. Do tego często niedokładna, z dużym ryzykiem podrażnienia dziąseł – a więc zdecydowanie ryzykowna i niepolecana u kobiet w ciąży. A usuwanie kamienia ultradźwiękami jest skuteczne, bezbolesne i bezpieczne. Wykorzystuje się tu specjalny skaler ultradźwiękowy, emitujący bardzo wysokie częstotliwości dźwięków, niesłyszalnych dla ucha ludzkiego. Dźwięki te, po przyłożeniu końcówki aparatu do powierzchni zęba, powodują odpryskiwanie kamienia. Ultradźwięki wykorzystywane są powszechnie w badaniach USG i nie mają żadnego szkodliwego wpływu na płód. Dlatego nie ma powodu, by obawiać się ich podczas zabiegu usuwania kamienia.

Czy leczenie kanałowe w ciąży jest bezpieczne?

Leczenie kanałowe zębów stosuje się wtedy, gdy ząb jest już tak zniszczony, że nastąpiło zainfekowanie miazgi (unerwionej tkanki w środku zęba). Polega ono na usunięciu miazgi z kanałów korzeniowych zęba i wypełnieniu tych kanałów odpowiednim preparatem. Na wielu forach internetowych dla ciężarnych często można się spotkać z opiniami, że w ciąży nie leczy się zębów w ten sposób. Zwykle argumentem jest właśnie brak możliwości wykonania badania RTG, które pokazuje lekarzowi kształt i długość kanałów korzeniowych.

Jak jednak wyjaśniliśmy już wcześniej, nie jest prawdą, że nie można wykonać w ciąży zdjęcia RTG zębowego. Nasz gabinet jest wyposażony w endometr – urządzenie służące do elektronicznego, precyzyjnego pomiaru długości kanałów korzeniowych, całkowicie bezpieczne dla płodu. Dzięki endometrowi nie trzeba robić prześwietlenia RTG, więc warto poszukać takiego gabinetu, zwłaszcza w pierwszym trymestrze ciąży. Nie odkładaj leczenia kanałowego. Zainfekowana miazga może być źródłem zakażenia, które wraz z krwią przeniesie się w inne rejony organizmu, stanowiąc zagrożenie dla dziecka.