Z wizytami w gabinecie stomatologicznym podczas ciąży wiąże się bardzo wiele sprzecznych informacji. Postaramy się rozwiać wątpliwości dotyczące najczęściej zadawanych pytań.
Czy Pacjentce w ciąży powinno się wykonywać zdjęcia rentgenowskie zębów?
Jak już przed laty mawiał prof. Krzysztof Mlosek (autor programu nauczania radiologii na wszystkich uczelniach medycznych w kraju),
„jedynym przeciwwskazaniem do zrobienia zdjęcia RTG zębowego jest brak wskazań do jego zrobienia”
Zdjęcie rentgenowskie wykonujemy tylko wtedy, gdy lekarzowi jest ono rzeczywiście niezbędne – dotyczy to nie tylko kobiet w ciąży. Promieniowanie RTG mogłoby zaszkodzić płodowi, gdyby wiązka promieni była duża i skierowana bezpośrednio na dolne partie ciała ciężarnej. Jednak w przypadku RTG stomatologicznego wiązka promieni jest skierowana na okolice badanego zęba. Poza tym gdy badaniu poddawana jest przyszła mama, zawsze zakłada ona specjalny, bardzo obszerny fartuch osłonowy, który chroni dziecko przed ewentualnym wpływem promieniowania.
Czy pacjentce w ciąży można zastosować znieczulenie stomatologiczne?
Przez cały okres ciąży – nawet w I trymetrze – można zastosować znieczulenie, jeśli jest ono konieczne do przeprowadzenia określonego zabiegu. Jeśli kobieta zawsze korzystała u dentysty ze znieczulenia, bo ma niski próg bólu albo wizyta taka mocno ja stresuje, to w ciąży jest tak samo – i trzeba ją znieczulic. Stres i ból są w ciąży bardzo niekorzystne i mogą być przyczyną problemów zdrowotnych, których lepiej uniknąć, podając przyszłej mamie znieczulenie. Ważne jest tylko, aby preparat znieczulający nie zawierał środków zwężających naczynia krwionośne. Dlatego kobieta w ciąży musi powiedzieć lekarzowi o swoim stanie, aby zastosował on odpowiedni preparat. Standardowe środki znieczulające zawierają bowiem adrenalinę lub noradrenalinę – substancje, które powodują obkurczanie się naczyń krwionośnych, co nie jest dobre u kobiet w ciąży. Jednak istnieją preparaty, które tych składników nie zawierają, i właśnie takie podaje się ciężarnym. Przyszłe mamy można także znieczulać metodą wziewną, czyli przez podanie podtlenku azotu. W uzasadnionych przypadkach stosuje się również znieczulenie ogólne.
Czy kobieta w ciąży może mieć zabieg usunięcia zęba?
Ekstrakcja zęba to zawsze ostateczność i należy oczywiście zrobić wszystko, aby do tego nie dopuścić. Jeśli jednak ząb nie nadaje się już do leczenia i lekarz dentysta zakwalifikuje go do ekstrakcji, to nie ma na co czekać – trzeba usunąć. Gdy ciąża przebiega normalnie, w drugim trymestrze można spokojnie zęby usuwać. W pierwszym i trzecim – lepiej skonsultować tę decyzję z lekarzem ginekologiem, który oceni, czy nie ma przeciwwskazań do ekstrakcji. Gdy ciąża jest zagrożona, ekstrakcję należy zawsze skonsultować z ginekologiem prowadzącym ciążę. Gdyby po usunięciu zęba konieczne było podanie antybiotyku, stomatolog zastosuje lek z grupy penicylin lub ich pochodnych, które są dozwolone w ciąży. Czasami, gdy jest ciąża wysokiego ryzyka, a ząb przeznaczony do usunięcia nie jest przyczyna stanu zapalnego, ekstrakcję odkłada się na okres po urodzeniu dziecka.
Czy zabieg usunięcia kamienia nazębnego metodą ultradźwiękową jest bezpieczny dla kobiety w ciąży ?
Nawet na stronach internetowych niektórych gabinetów stomatologicznych można przeczytać, że u kobiet w ciąży nie jest wskazany skaling ultradźwiękowy, czyli zabieg usuwania kamienia nazębnego metodą ultradźwiękową. Tymczasem takie opinie nie mają wiele wspólnego z prawdą. Po pierwsze, kamień nazębny koniecznie trzeba w ciąży usuwać, bo podrażnia dziąsła (które są w ciąży szczególnie wrażliwe), zwiększając ryzyko stanu zapalnego. Po drugie, usuwanie kamienia narzędziami ręcznymi to procedura uciążliwa, często niedokładna, z dużym ryzykiem podrażnienia dziąseł – a więc zdecydowanie ryzykowna i niepolecana u kobiet w ciąży. A usuwanie kamienia ultradźwiękami jest skuteczne, bezbolesne i bezpieczne. Wykorzystuje się tu specjalny skaler ultradźwiękowy, emitujący bardzo wysokie częstotliwości dźwięków, niesłyszalnych dla ucha ludzkiego. Dźwięki te, po przyłożeniu końcówki aparatu do powierzchni zęba, powodują odpryskiwanie kamienia. Ultradźwięki wykorzystywane są powszechnie w badaniach USG i nie mają żadnego szkodliwego wpływu na płód, dlatego nie ma powodu, by obawiać się ich podczas zabiegu usuwania kamienia.
Czy jest możliwe wykonanie leczenia kanałowego u Pacjentki w ciąży?
Leczenie kanałowe zębów stosuje się wtedy, gdy ząb jest już tak zniszczony, że nastąpiło zainfekowanie miazgi (unerwionej tkanki w środku zęba). Polega ono na usunięciu miazgi z kanałów korzeniowych zęba i wypełnieniu tych kanałów odpowiednim preparatem. Na wielu forach internetowych dla ciężarnych często można się spotkać z opiniami, że w ciąży nie leczy się zębów w ten sposób. Zwykle argumentem jest właśnie brak możliwości wykonania badania RTG, które pokazuje lekarzowi kształt i długość kanałów korzeniowych. Jak jednak wyjaśniliśmy już wcześniej, nie jest prawdą, że nie można wykonać w ciąży zdjęcia RTG zębowego. Poza tym nowoczesne gabinety są wyposażone w endometr – urządzenie służące do elektronicznego, precyzyjnego pomiaru długości kanałów korzeniowych, całkowicie bezpieczne dla płodu. Dzięki endometrowi nie trzeba robić przeswietlenia RTG, więc warto poszukać takiego gabinetu, zwłaszcza w pierwszym trymestrze ciąży. Leczenia kanałowego nie wolno odkładać, bo zainfekowana miazga może być źródłem zakażenia, które wraz z krwią przeniesie się w inne rejony organizmu, stanowiąc zagrożenie dla dziecka.
Czy można wykonywać zabiegi stomatologiczne przez cały okres trwania ciąży?
Drugi trymestr ciąży jest traktowany przez wielu lekarzy jako najbezpieczniejszy do przeprowadzania wszelkiego typu zabiegów. Ale to wcale nie znaczy, że w pozostałych okresach ciąży nie wykonuje się leczenia stomatologicznego! Leczenie kobiety ciężarnej jest możliwe w każdym trymestrze ciąży: w pierwszym, drugim i trzecim też!
Leczenie stomatologiczne jest niezwykle ważne w utrzymaniu zdrowia całego organizmu, dlatego warto korzystać z wizyt kontrolnych podczas których lekarz dentysta wykonuje przegląd jamy ustnej a także może udzielić pomocnych informacji.
